Yoga Sutras

Yoga Sutras

Τα Yoga Sutras (Γιόγκα Σούτρας) του Πατάντζαλι, όπως και συναφή αρχαία κείμενα, εξετάζουν με εξαιρετική ακρίβεια και επιστημοσύνη τη φύση του πόνου, τα αίτια της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας, αναλύουν τα διαφορετικά πεδία του νου από τον εξωτερικό του φλοιό μέχρι το βάθος του ασύνειδου όπως και τη σύνδεση του ατομικού με το συλλογικό ως σώμα, νους, ψυχή και πνεύμα. Τα φιλοσοφικά αυτά κείμενα αποτελούν «χάρτη και πυξίδα» για τους αναζητητές του εσωτερικού ταξιδιού -στην προσπάθεια ανακάλυψης της βαθειάς μας φύσης- ενώ παράλληλα προσφέρουν υλικό για νοητική εργασία και επανεξέταση ανατρέποντας πολλά «κλισέ».

Είναι άγνωστο το πότε ακριβώς κατεγράφησαν τα Sutras. Η πιο αποδεκτή ημερομηνία είναι το 400 π.Χ. και θα πρέπει να σημειωθεί ότι η φιλοσοφία αυτή δεν δημιουργήθηκε τότε, αλλά απλώς κατεγράφη συστηματικά μια ήδη υπάρχουσα προαιώνια παράδοση. Φαίνεται ότι κάποιος Ρatanjali έγραψε δύο ακόμη κείμενα: μία σανσκριτική γραμματική και μία ιατρική μέθοδο και εγκυκλοπαίδεια (Ajurveda). Αν είναι το ίδιο πρόσωπο τότε πρόκειται για το 400 π.Χ.

Η βάση των Γιόγκα Σούτρας είναι η φιλοσοφία της Σάμκυα, η οποία γράφτηκε από το σοφό Kapila. Το κείμενο αυτό προϋπήρχε του βουδισμού.

Yοga darshanas

Στην Ινδία υπάρχουν από παλαιοτάτων χρόνων έξι διαφορετικές φιλοσοφικές σχολές που αποτελούν οπτικές γωνίες προσέγγισης του τι είναι η ζωή, ο άνθρωπος, η σχέση του με τον κόσμο.

1. Nyaya: Σύστημα λογικής και ορθής σκέψης -μέσω της διαλεκτικής δομεί τη σωστή διαδικασία για τη γνώση ενός αντικειμένου.
2. Vaisesika: Σύστημα αναγνώρισης ενός αντικειμένου μέσω των χαρακτηριστικών ιδιοτήτων που το διαχωρίζουν από τα άλλα.
3. Samkya: Σύστημα απαρίθμησης όλων των διαφορετικών επιπέδων ενός αντικειμένου, από την επιφάνεια, το πιο χονδροειδές επίπεδο μέχρι την πιο βαθιά του ουσία. Η σάμκυα αναπτύσει ένα δυαδικό χαρακτήρα προσέγγισης ανάμεσα στην ύλη και το πνεύμα.
4. Yoga:

H βασιλική γιόγκα, Raja Yoga ή οκταμελής ashtanga yoga ή patanjali yoga αποτελεί σύστημα πρακτικής εξάσκησης:

  1. Στην εκλέπτυνση των αισθήσεων
  2. Στον έλεγχο των νοητικών δραστηριοτήτων, μέχρι την πλήρη εξάλειψη των ψυχονοητικών διακυμάνσεων (chitta vritti nirodaha). Είναι το μόνο από τα darshanas που περιλαμβάνει εκτός από ασκήσεις διαλογισμού ασκήσεις για το σώμα και την αναπνοή.
5. Karma mimamsa: Σύστημα επανεξέτασης όλου του φάσματος της δράσης και επαναπροσδιορισμός των πράξεων που συμβάλλουν στη δύναμη της εξέλιξης. Περιέχει τη μελέτη των 4 Βεδικών γραφών (Vedas) που προσδιορίζουν τις κατευθυντήριες γραμμές της ζωής. Επίσης περιέχει και βεδικές τελετές.
6. Vedanta: Η Ολοκλήρωση της Γνώσης: Veda = γνώση, Anta = τέλος. Ολοκληρώνει τη γνώση της Samkya και της Yoga. Είναι σύστημα μη δυαδικό. Κάθε αντικείμενο δεν είναι παρά η εξωτερική έκφραση της αιώνιας συνείδησης, η οποία είναι η ουσία του.

Yoga Sutras - Το θεωρητικο πλαίσο της Raja Yoga

Στα Γιόγκα Σούτρας ο Patanjali, με εξαιρετικά μεθοδικό και συνοπτικό τρόπο αναπτύσσει τη φιλοσοφία και θεωρία της γιόγκα.

Sutra είναι αυτό που διαπερνά η κλωστή. Η λέξη υπονοεί ότι πίσω από τις λέξεις υπάρχει μια συνεχής ροή σκέψεως. Οι διαφορετικές ιδέες συνδέονται μεταξύ τους όπως οι κόμποι στο κομποσκοίνι και αποτελούν μια πλήρη φιλοσοφία, τη Yoga Darshana.

  • Drish: βλέπω, συνδέεται με τον Drashta, τον βλέποντα.
  • Darshana: η διαδικασία/μέθοδος του βλέπειν.
  • Yoga Darshana: η μέθοδος του βλέπειν μέσω της Γιόγκα.

Το να βλέπεις κάτι με αυτοέλεγχο, πέρα από τις αισθήσεις και το νου -με τις αισθήσεις στραμμένες προς τα μέσα, κλειστές στον εξωτερικό κόσμο.

Αν και πρόκειται για ένα φιλοσοφικό σύστημα, εν τούτοις δεν συνεγράφη για να αποτελέσει αντικείμενο διανοητικών συζητήσεων. Γράφτηκε με στόχο να εξηγήσει την πρακτική μέθοδο της διαδικασίας για την ανύψωση της συνείδησης, την εμβάθυνση της γνώσης και την εξερεύνηση των δυνατοτήτων του νου, οδηγώντας τελικά πέρα από αυτόν. Πολλά αποφθέγματα αναφέρονται σε αλήθειες που είναι πέρα από την καθημερινή συνηθισμένη αντίληψη. Βοηθούν το μαθητή (Sadhaka) μέσω του βιωματικού αυτού συστήματος της γιόγκα να διευρύνει τη γνώση για τον εαυτό του δίνοντας του πληροφορίες προς τη σωστή κατεύθυνση και τον ενδυναμώνουν για να προχωρήσει.

Τα αποφθέγματα δεν είναι δυνατόν να γίνουν πλήρως αντιληπτά. Θα παίξουν το ρόλο του χάρτη στο εσωτερικό ταξίδι. Άλλωστε ούτε ο στόχος του εγχειριδίου είναι να γίνουν τα sutras κατανοητά εγκεφαλικά. Ο Sadhaka προοδευτικά θα καταλάβει αυτά τα αποφθέγματα, μέσω της προσωπικής του εμπειρίας. Από το συνηθισμένο επίπεδο θα τον οδηγήσουν σε υψηλότερο επίπεδο συνείδησης και τελικά στην εσωτερική απελευθέρωση μέσα από την πρακτική της γιόγκα.

Το εγχειρίδιο αυτό θεωρείται το πιο ακριβές και επιστημονικό κείμενο που γράφτηκε πάνω στη γιόγκα.

Αποτελείται από τέσσερα κεφάλαια και 196 αποφθέγματα - Yoga Sutras:

Τα κεφάλαια

  1. Κεφάλαιο: Samadhi Pada (51 αποφθέγματα)
    Το Σαμάντι είναι η εκστατική συνειδητότητα πέρα από το λεκτικό πεδίο του νου.
    Ασχολείται με τα εξής:
    • Ορισμός της yoga
    • Στόχος της yoga
    • Vrittis (νοητικές διακυμάνσεις)
    • Πρακτική και αποστασιοποίηση
    • Τρόπους που οδηγούν σε πνευματικές εμπειρίες
    • Prajnata και Assamprajnata Samadhi
    • Καθαρή συνείδηση
    • Εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν
    • Μεθόδους εναρμόνισης του νου
    • Sabeeja και Nirbeeja Samadhi
  2. Κεφάλαιο: Sadhana Pada (55 αποφθέγματα) - Η πειθαρχία της πρακτικής
    Άπτεται των εξής θεμάτων:
    • Kleshas, πανανθρώπινα ψυχονοητικά χαρκτηριστικά που θολώνουν την πρόσληψη της αλήθειας προκαλώντας εντάσεις.
    • Απομάκρυνση των Kleshas
    • Στόχος καταστροφής των Kleshas
    • Ο γνωρίζων και το αντικείμενο της γνώσης
    • Συνείδηση και έλλειψη συνείδησης
    • Ο δρόμος προς τη γνώση (Prajna)
    • Η 8μελής γιόγκα
  3. Κεφάλαιο: Vibhuti Pada (56 αποφθέγματα) - Οι ψυχικές δυνάμεις
    Αναλύει τα εξής:
    • Dharana (συγκέντρωση)
    • Dhyana (στοχασμός)
    • Samadhi (υπερσυνείδηση)
    • Samyama (συγκέντρωση στοχασμός υπερσυνείδηση)
    • Parinama (αλλαγή της συνείδησης)
    • Ψυχικές δυνάμεις
  4. Κεφάλαιο: Kaivalya Pada (34 αποφθέγματα) - Η απελευθέρωση
    • Οι τρόποι για την απόκτηση ψυχικών δυνάμεων
    • Τα αίτια της εξατομίκευσης
    • Ο προσωπικός και ο συμπαντικός νους
    • Karma (Ο νόμος της αιτίας και του αποτελέσματος)
    • Ενότητα όλων
    • Θεωρία της αντίληψης
    • Ο νους ως όργανο χωρίς συνείδηση του εαυτού του
    • Ο δρόμος προς το kaivalya

Όλοι οι στίχοι αναπτύσσονται μεθοδικά. Κάθε ένας έχει και συγκεκριμένη θέση για συγκεκριμένο λόγο. Κάθε σανσκριτική λέξη έχει ιδιαίτερο νόημα σε σχέση με τα συμφραζόμενα. Πολλοί τεχνικοί όροι επεξηγούνται και αναλύονται στο σούτρα που ακολουθεί. Ο Patanjali προχωράει από το ένα θέμα στο άλλο με άψογη λογική.

Γιατί η γραφή των σούτρας είναι αποφθεγματική

  1. Για να μπορούν να απομνημονευθούν από τους μαθητές (τότε δεν υπήρχαν βιβλία)
  2. Αποφυγή σύγχυσης εξαιτίας διαφορετικής νοηματοδότησης των λέξεων
  3. Αποφυγή επιπόλαιας ανάγνωσης, αναφοράς και ανάλυσης από μη ειδικούς
 

Εγγραφή στο Newsletter

Ενημερωθείτε για μαθήματα, σεμινάρια, εκδηλώσεις και προσφορές από το Shantom