Blog

Ο τρόπος που βιώνουμε τα πράγματα ή μας λυτρώνει ή μας αλυσοδένει.

Το να ζει κανείς στο παρόν είναι μία επιλογή. Μία δυνατότητα να διαχωρίζει κανείς την ουσία του και την ηρεμία του από την αναστάτωση που εγείρεται αενάως από την καθημερινότητα , όπου όλα ωθούν σε κίνηση και άγχος.

Αυτή η «ικανότητα» διδάσκεται μέσα από την ίδια τη ζωή -αν έχουμε τη διάκριση και τη γνώση-. Τόσο στις στιγμές που ικανοποιούν τις πιο τρελές επιθυμίες μας, όσο και σε εκείνες που μας αναγκάζουν να ζήσουμε απώλεια και μοναξιά. Γιατί και τα δύο βιώματα λειτουργούν συμπληρωματικά μέσα στο δίπολο χαίρομαι- λυπάμαι, θέλω - δεν θέλω και μέσα σε όλες τις αντιφάσεις του νου όπου όλα νομοτελειακά λειτουργούν αντιφατικά.

Δεν αρκεί όμως το βίωμα εάν δεν έχουμε την εσωτερική καθοδήγηση που μας κάνει να διακρίνουμε, ότι η δοκιμασία που περνάμε στην πραγματικότητα δεν αφορά στην ουσία μας. Σε αυτό που είμαστε χωρίς προσδιορισμό, χωρίς επίρρημα ή επίθετο του τύπου είμαι ωραίος ή είμαι αποτυχημένος, είμαι αυτό ή δεν είμαι εκείνο. Τότε αναδύεται η συνειδητοποίηση ότι όλα αυτά που βιώνω αφορούν στο σώμα μου και στα του σώματος. Όμως εγώ Ζω. Αναπνέω. Είμαι.

Ναι σε αυτό που είναι

Η Ζωή είναι μέσα μου και είμαι μέσα Της. Αυτό το βίωμα, μας διδάσκει στο παρόν ποια είναι η ορθή στάση και δράση. Και ορθή είναι η συνειδητή συμφωνία με τα γεγονότα. Ναι σε αυτό που είναι. Τι χαλάρωση. Συμφωνώ να συνεργαστώ με αυτό που βιώνω αντί να του πηγαίνω κόντρα.

Αυτή είναι μια επιλογή που με οδηγεί μέσω της γιόγκα και της συνειδητής δράσης, σε μία δυνατότητα να ξεπεράσω παλιά μοντέλα συμπεριφοράς και σκέψης. Και έτσι δεν αντιδρώ πια. Δρω ακολουθώντας τη σοφία της στιγμής που με καθοδηγεί. Και αυτό είναι απελευθερωτικό.

Γιατί ο τρόπος που βιώνουμε τα πράγματα ή μας λυτρώνει ή μας αλυσοδένει.

Η Φαινομενικότητα και η Ουσία της ύπαρξης

Το σύμπαν -όπως και ο εσωτερικός μας κόσμος-,
υπάρχουν ταυτόχρονα σε 2 πεδία, μας λέει η Υoga και η Vedanta :

1. Στο υπέρτατο πεδίο που χαρακτηρίζεται ως Sat vada: Έτσι ονομάζεται στα σανσκριτικά, ο ανεκδήλωτος, πνευματικός, ομοιογενής πυρήνας. «H πηγή της ύπαρξης». «Η ψυχή του παντός», όπως λένε οι Βέδες/vedas.
   Εκδηλώνεται αυτόβουλα και τότε, εμφανίζεται ο κόσμος, η ενέργεια, η ύλη, το σώμα, ο δυαδισμός και η πολλαπλότητα, με τα ζευγάρια των αντιθέσεων.
   Συγχρόνως όμως υπάρχει πάντα μέσα στην ύλη ως ο πνευματικός πυρήνας της.
   Άλλως, αν δεν εκδηλωθεί, όλα παραμένουν εν δυνάμει μέσα στο αιώνιο πνευματικό πεδίο, άφαντα, έξω από το χρόνο και το χώρο.
2. Στην εξωτερική πραγματικότητα, Parinama vada: Ετσι ορίζεται στα σανσκριτικά, η μεταβαλλόμενη φύση του εκδηλωμένου φαινομενικού κόσμου. Η εξωτερική πραγματικότητα, -ως εκδήλωση, αποτέλεσμα συμπύκνωσης και περιορισμού των άπειρων δυνατοτήτων της συνειδητότητας –Στα Βάντα-, σε κάτι συγκεκριμένο.
   Για να υπάρξει ενέργεια και ύλη, το ενιαίο ομοιογενές πρωταρχικό πεδίο, «μικραίνει».

Η διφυής πραγματικότητα του κόσμου

Το πεδίο Σατ Βάντα που είναι καθαρή άπειρη και αιώνια συνειδητότητα, ως ψυχή κάθε μορφής ενέργειας και ύλης, είναι ενιαίο και αδιαχώριστο. Διακρίνεται από ύπαρξη (sat), διαύγεια, γνώση εαυτού (chit), αγάπη (prem) και ευδαιμονία (ananda). Όταν εκδηλώνεται στην υλική διάσταση, Παρινάμα Βάντα, αυτόματα, περιορίζει το εύρος του, ανάλογα με τους νόμους που διέπουν το συγκεκριμένο πεδίο, δημιουργώντας λεπτοφυή ή χονδροειδή ύλη.

Σε αυτή τη διάσταση, ισχύουν τόσο οι υλικοί νόμοι όσο και η απόλυτη ελευθερία του πνεύματος από κάθε αρχή. Δηλαδή ως άνθρωποι από τη μια περιοριζόμαστε από τους νόμους που ισχύουν για τον άνθρωπο, αλλά από την άλλη, αν δεν ταυτιστούμε με την ύλη και συνειδητοποιήσουμε την πνευματική μας υπόσταση, τότε συγχρόνως ζούμε ως πνεύμα ελεύθερο από κάθε νόμο και προσδιορισμό.

Συνήθως όμως συμβαίνει το εξής παράδοξο : Ενώ η βασική αλήθεια, η αιτία ύπαρξης είναι το Cit και ενώ όλα διαπνέονται από Cit, καθαρή συνειδητότητα, τα όντα δεν αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως πνεύμα, αλλά ταυτίζονται με το σώμα τους. Δηλαδή με το αποτέλεσμα, το οποίο ενώ φαίνεται διαφορετικό, στην ουσία του είναι απαράλλακτο, ίδιο με την πνευματική αιτία του, μέσα στην οποίο προϋπήρχε σε λανθάνουσα κατάσταση.

Η διάκριση ανάμεσα στην εκδήλωση και τον πυρήνα, μέσα στο βίωμα της καθημερινότητας, προσδιορίζει το αν ζούμε μέσα στο χρόνο ή στο παρόν.

Τα πάντα είναι ενιαία, ομοιογενής Συνειδητότητα

Η δημιουργία δεν είναι μια νέα αρχή, αλλά η εκδήλωση αυτού που προϋπήρχε ανεκδήλωτο.

Η άποψη της Βεντάντα και της Γιόγκα είναι ότι υπάρχει ενότητα, ταυτότητα ανάμεσα στον πνευματικό και τον υλικό κόσμο. Η πνευματική υπόσταση, διαπερνάει τη νέα ενεργειακή και υλική εκδήλωση της, αποτελώντας τον κρυφό πυρήνα της.

Δεν υπάρχει τίποτα έξω από αυτόν τον πανταχού παρόντα πνευματικό πυρήνα του Sat vada, ο οποίος διαποτίζει τα πάντα ως Cit (καθαρή συλλογική, συμπαντική συνειδητότητα). Δεν υπάρχει εξωτερικός κόσμος και ύλη που προκύπτει από εξωτερικούς παράγοντες. Δεν υπάρχει τίποτα έξω από την συλλογική συνειδητότητα. Αυτό το ίδιο Τσιτ/Cit, εμφανίζεται σε κάθε ατομική ύπαρξη ως τσιτα/citta, (εξατομικευμένη συνειδητότητα).

Η συλλογική πρώτη αιτία δυνητικά, περιέχει το αποτέλεσμα που εμφανίζει με τη δύναμη της. Όταν δεν το εκδηλώνει υπάρχει μέσα της ανεκδήλωτο. Η δημιουργία δεν είναι μια νέα αρχή αλλά η εκδήλωση αυτού που προϋπήρχε ανεκδήλωτο.

Πως επιτελείται η εμφάνιση της ενέργειας και της ύλης

Μέσω της δράσης των 3 ποιοτήτων ενέργειας, gunas/γκούνες:

Η δημιουργία συμβαίνει χάρη σε μία ανισορροπία των 3 ποιοτήτων ενέργειας, των 3 γκούνας/gunas : Σάτβα, Ράτζας και Τάμας. Μέσα στο ενιαίο, ανεκδήλωτο πεδίο -Σατ Βάντα-, οι 3 αυτές ποιότητες ενέργειας βρίσκονται σε πλήρη ισορροπία. Για να υπάρξει σύμπαν, ανατρέπεται η ισορροπία. Όλες οι εκδηλώσεις της φύσης οφείλονται σε συνδυασμούς αυτών των ποιοτήτων ενέργειας. Κάθε αλλαγή συμβαίνει χάρη στην αλληλεπίδραση τους.

Η sattva είναι η ενέργεια που εξισορροπεί μέσω διαύγειας και κάθαρσης, η rajas, η ενέργεια που κινητοποιεί, ενώ η tamas, η ενέργεια που καταστέλλει, που κοιμίζει. Χάρη σε αυτήν εμφανίζεται το φαινόμενο της βαρύτητας και ο ύπνος.

Η διαφορά τους έγκειται επίσης στο βαθμό δόνησης τους. Η sattva δονείται ταχύτατα, ακολουθεί η rajas και μετά η tamas, της οποίας η δόνηση είναι πολύ αργή.

Τα χαρακτηριστικά αυτών των ποιοτήτων ενέργειας στον άνθρωπο

• Σάτβα: Φωτεινότητα, Ισορροπία, Έμπνευση, Ελευθερία. Χρειάζεται να καλλιεργηθεί μέσω άσκησης νοητικής και σωματικής.
• Ράτζας: Ενέργεια για νοητική και σωματική δράση. Μπορεί να εκδηλωθεί ως τόλμη, όμως και ως φιλοδοξία, υπερηφάνεια και θυμός.
• Τάμας: Συσκότιση του νου, κατάθλιψη, μαλθακότητα, αναβλητικότητα, αρνητικότητα, απάτη

Μέσω της οκταμελούς γιόγκα, αυτές οι εναλλαγές ποιοτήτων ενέργειας μπορούν να εξισορροπηθούν.

Τι είναι Yoga

Ο Patanjali, ο πατέρας της γιόγκα, περίπου 4ος αιώνας π.Κ.Ε. για να μας εξηγήσει τι είναι γιόγκα, μας δίνει τρείς πληροφορίες:

1. Ο νους μας, κρατάει μνήμες από το παρελθόν, οι οποίες δεν θα σβήσουν από μόνες τους, με το χρόνο. Εξ αιτίας αυτού βλέπει και αντιλαμβάνεται τον κόσμο και τις καθημερινές εμπειρίες μέσα από τους χρωματισμούς και την αίσθηση, προηγούμενων καταστάσεων.
2. Για να επέλθει αλλαγή χρειάζεται η συνειδητοποίηση της άγνοιας ως προς το ποιος είμαι. Η συνειδητοποίηση ότι ταυτίζομαι με τα μέσα της ύπαρξης και όχι με την ίδια την ύπαρξη.
3. Η συνειδητοποίηση ότι όλα κινούνται και μεταβάλλονται και ότι αυτή η συνεχής κίνηση δεν χαρακτηρίζει μόνον τον εξωτερικό κόσμο αλλά και τη βασική ψυχονοητική δομή του ανθρώπου η οποία με τη δραστηριότητα της συνεχούς παραγωγής σκέψεων και συγκινήσεων, συγκαλύπτει τη βαθύτερη αμετάβλητη και ευδαίμονα φύση της ύπαρξης.

Γιόγκα είναι το σταμάτημα της παραγωγής αέναων μη συνειδητών σκέψεων, η απαλλαγή από ασυνείδητα μοτίβα σκέψης και δράσης.

Citta vritti nirodaha: Σταμάτημα των εσωτερικών κινήσεων που προκαλούν μεταβολές. Μέσα στην έννοια των μεταβολών πρέπει να σκεπτόμαστε και τις ενδοψυχικές εντάσεις και όλη την προσωπική μας ιστορία, μέρος της οποίας βρίσκεται στο συνειδητό, ενώ το μεγαλύτερο της στο ασυνείδητο.

Πως θα σταματήσουμε τις διακυμάνσεις και τις εναλλαγές;

Με συνεχή πρακτική (abhyasa) και με άσκηση αποστασιοποίησης (vairagya) αποδοχής και εμβάθυνσης. Χρειάζεται η άσκηση μέσω των οκτώ μελών της γιόγκα ακολουθώντας σωστή μεθοδολογία και σωστή καθοδήγηση, για να συνειδητοποιήσει ο άνθρωπος ότι στον πυρήνα του όλα είναι σε ισορροπία, αμετάβλητα, μέρος του όλου και όλων.

Η πρακτική αφορά στις άσανας (asanas), στο πραναγιάμα (pranayama), στο διαλογισμό (dhyana) και στη συνειδητή σύνδεση με πνευματικές δυνάμεις. Επίσης αφορά στη μη προσκόλληση, στην αποστασιοποίηση, στη διάκριση.

Έτσι απελευθερώνεται ο άνθρωπος από τα θέλω και τα δεν θέλω του όπως και την προσκόλληση σε αυτά.

Για να μπορέσει η πρακτική της γιόγκα να καρποφορήσει και να βοηθήσει το μαθητή να εδραιωθεί πρέπει να ακολουθηθούν τρεις αρχές:

1. Οι πρακτικές πρέπει να ακολουθούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα.
2. Να γίνονται χωρίς διαλείμματα.
3. Το μονοπάτι πρέπει να ακολουθείται με σεβασμό και αφοσίωση. Με συνεχή ενθύμηση της πνευματικής απελευθέρωσης που ο μαθητής έχει θέσει ως στόχο της ζωής του.